Le holltoghán ag druidim, cuirtear Cathaoirleach Ógra Fhine Ghael (Paula Ní Chathmhaoil) agus Cathaoirleach Shinn Féin (Eoghan Ó Donnchú) faoi agallamh. Ord na n-ainmneacha, agus na bhfreagraí thíos, cóirithe de réir aibítre.
- Cad a mheall tú chun na polaitaíochta i dtosach?
Ní Chathmhaoil: Bhí suim agam inti nuair a bhí mé níos óige. Bhí mé i mo bhall den fhoireann díospóireachta i mo scoil agus bhain mé sult as cúrsaí reatha a phlé. Ansin, nuair a thosaigh mé i gCOBÁC, d’iarr duine éigin orm sa Freshers Tent a bheith páirteach in Ógra! Chuir an smaoineamh déistin orm! Buíochas le Dia, tháinig cathaoirleach YFG agus “Ná bac leo ach an bhfuil suim agat i bhFine Gael?” a dúirt sé liom!
Ó Donnchú: Bhí an tsuim agam i gconaí sa pholaitíocht agus i gcursaí reatha. Agus mé ag fás aníos bhíodh a lán plé ann faoi chúrsaí nuacht an lae. Thart ar sheacht mbliana ó shin chuir mé spéis i bpolaitaíocht na Meiriceá, ach go háirithe san Uachtarántacht agus an stair a bhain leis (faoi thionchar ‘The West Wing’). Thart ar an am sin bhí an cúlú eacnamaíochta ag titim amach in Éirinn. Chun iarracht a dhéanamh tuiscint a fháil ar an ngéarchéim thosaigh mé ag léamh faoi eacnamaíocht, stair, agus polaitíocht na hÉireann. Mheall sé seo ar fad mé chun na polaitíochta agus spreagann sé mé fós.
- An gceapann tú go raibh rath ar an rialtas reatha? Cén fáth?
Ní Chathmhaoil: I mo thuairimse, bhí an rialtas an-rathúil. Bhí sainordú ag an rialtais ó na Éireannaigh tar éis praiseach Fhianna Fáil chun téarnamh geilleagrach a sheachadadh agus tá sé déanta acu. Tháinig an tír i bhfad le 5 bliana anuas i dtaca le comhionannas, fostaíocht agus an geilleagar.
Ó Donnchú: Is cinnte go bhfuil rudaí dearfacha curtha i gcríoch ag an rialtas, tá dul chun cinn eacnamaíochta déanta acu i gcomparáid le 2011. Tá borradh ag teacht ar chúrsaí fostaíochta ach é sin ráite, siad na daoine is leochailí, na daoine a fhulaing i rith an Tíogair Cheiltigh atá fós ag fulaingt agus níl aon fhianaise ann go n-athróidh sé seo sa todhchaí. Rinne siad jab réasúnta maith i gcomparáid leis an rialtas a d’imigh rompu, ach, bheadh sé maslach do na daoine atá imithe ar imirce, agus na daoine atá ag fulaingt, a rá go raibh rath ar an rialtas.
- Anuraidh bhí idirghníomhaíocht idir an aos óg agus an pholaitaíocht sa Reifreann Chomhionannas Pósta. Cén t-ábhar a théann i bhfeidhm ar mhic léinn ag dul i dtreo an olltoghcháin?
Ní Chathmhaoil: Ceapaim go bhfuil lóistín tábhachtach. Le rialacha níos déine ar mhorgáistí, tá níos mó daoine ag fáil lóistín ar cíos agus tá níos lú ag ceannach. Mar sin, táimid anois i gcás ina bhfuil mic léinn in iomaíocht le daoine a bhí ag ceannach tithe deich mbliana ó shin.
Ó Donnchú: Dár ndóigh gan an tacaíocht ón aos óg sa reifreann ní bheadh an toradh iontach sin bainte amach againn. Go pearsanta tá imní orm nach mbraitheann an t-aos óg gur bealach éifeachtach í an pholaitíocht chun fadhbanna ina saolta a athrú. Braithim gur iad na rudaí is tabhachtaí i saol daoine óga ná costais oideachais, costais maireachtála, postanna fiúntacha do scileanna éagsúla, agus cursaí tithíochta agus cíosa. Tá imní ar dhaoine óga faoin éadóchas agus éiginnteacht ina maireann a muintir agus a bpobal go ginearálta. Tá dearcadh níos liobrálaí de dhíth orainn sa tír seo.
- Cén fáth gur cheart vóta a chaitheamh ar son do pháirtí?
Ní Chathmhaoil: Tá sé an-simplí – Cobhsaíocht eacnamaíoch. Chruthaigh Fine Gael go bhfuil siad in ann an geilleagar a bainistiú , gur páirtí ionraic iad agus gur foireann comh-aireachta iad. Mura bhféidir an geilleagar a bhainistiú i gceart, ní féidir tabhairt faoi aon bheartais eile i gceart. Níl ceannairí láidre iolracha iad na húrlabhraí rannóg ag aon cheann de na páirtithe eile. Ní mór dúinn na ceannairí láidre a choimeád – Leo i sláinte, Frances i gceartas agus Simon sa talmhaíocht mar shampla.
Ó Donnchú: Ní chuirim brú ar aon duine vótáil bealach ar leith. An fáth go mbeidh mise ag vótáil do Shinn Féin ná go gcreidim ina mór-fheidhmeanna: Éire a ath-aontú, poblacht uile Éireann a bhunú, saoirse shibhialta agus saoirse creidimh a threisiú, agus comhchearta agus comhdheiseanna a thabhairt chun chríche do gach éinne, mar a deir sé i bhForógra 1916. Tá géarghá leis an gcóras polaitíocht a athstructúrú agus tá sé thar am don chóras breith suas air. Is é lá vótála an t-aon lá go mbíonn gach éinne ar chomhchéim, molaim do gach éinne an deis a thapú agus vóta a chaitheamh.
- An bhfuil sé ar intinn agat a bheith páirteach go gníomhach sa pholaitaíocht tar éis na hollcoile?
Ní Chathmhaoil: Cinnte. Tá an suim agam i bpolaitíocht idirnáisiúnta, go háirithe gnóthaí na hEorpa. Tá Fine Gael ina bhall den ghrúpa polaitiúil is mó i bParlaimint na hEorpa, Páirtí an Phobail Eorpaigh. Bheadh sé iontach a bheith ag obair leo ag am éigin.
Ó Donnchú: Ah yeah, amach anseo lá éigin. Is é an phríomhfheidhm atá agam faoi láthair ná céim a bhaint amach. Tá aislingí agam dhom féin agus do mo thír, ach mar a dhéarfadh Dumbledore, ‘Is miste duit gan a bheith gafa i mbringlóidí, ag déanamh dearmaid ar mhaireachtáil’ (It does not do to dwell on dreams and forget to live).
- Gearóid Óg O Greacháin, Eagarthoir Gaeilge